Een kwart van je land offeren voor de grutto en toch de opbrengst van je weiland verdubbelen. Ra, ra, hoe doe je dat?
De Vogelwerkgroep Geesteren maakt zich hard voor deze belofte.
De vogelwerkgroep Geesteren wil het weiland van Chiel Kamphuis, waar ieder jaar 6 tot 8 gruttonesten uitkomen, maar de laatste droge jaren geen enkele kuiken vliegvlug wordt door voedseltekort, gaan irrigeren en anders inrichten. Een kwart van het perceel grasland wordt volledig ingericht voor het behoud van onze grutto’s. Dit houdt in, dat het perceel kruidenrijk wordt ingezaaid en verschraald, hier maken we de meest ideale leefomgeving van onze grutto’s van. De boer heeft hier echte een enorme opbrengstschade van. Echter door het overige weiland te gaan irrigeren, uniek in Nederland, zal de opbrengst hier verdubbelen! De boer gaat er per saldo op vooruit en heeft een gegarandeerde opbrengst. Droogte is voor hem geen probleem meer. We streven ernaar, dat intensieve landbouw en weidevogels hand in hand kunnen gaan.
Ook bij de naastliggende percelen worden als proef voorzien van druppel-irrigatie maïsland. Hier zitten de kieviten te broeden. Kieviten en grutto’s hebben elkaar nodig om zich samen succesvol te verweren tegen de vliegende roofdieren. Ook hier weer hetzelfde verhaal. Door het land vochtig te houden, zullen de wormen naar de oppervlakte komen en de vogels voorzien van de cruciale voedsel. Door irrigatie kunnen we hierin sturen voor de optimale omstandigheden. Bij droogte zullen de wormen verder met het water naar beneden zakken, wat inhoudt, dat er voor de weidevogels geen voedsel is. Ze gaan zwerven, op zoek naar betere plekken, die er niet zijn. De kuikentjes zullen omkomen door het gebrek aan wormen en worden eerder opgemerkt door de roofdieren.
“Als je geen regen meer nodig hebt, ben je veel productiever en onafhankelijker van de hete zomers. Tot wel zo’n 50% meer opbrengst van je weiland”, belooft voorzitter Hennie Schröder van de Vogelwerkgroep. “We gaan voor zover bekendals 1e in Nederland deze vorm van weiland-irrigatie toepassen op een enorme lap weiland (6 ha) van boer Chiel Kamphuis en zijn gezin in Geesteren.” “We hebben nu als test een strook kruidenrijk geïrrigeerd, na de zomer moet het hele weiland worden geïrrigeerd. Ook een voordeel is, dat het kruidenland op tijd in bloei staat, zodra de kuikentjes uit het ei komen. Dit is, naast het cruciale voedsel, ook enorm belangrijk voor de dekking.
In dit schitterende Twentse land ‘wonen’ al vele generaties boerenlandvogels of weidevogels, zoals grutto’s, wulpen en veldleeuweriken. Maar de korhoen en kemphaan zijn er helaas al uitgestorven. De vrijwilligers van de Vogelwerkgroep Geesteren vechten al meer dan 25 jaar tegen het uitsterven van de ‘laatsten der Mohikanen’, zoals ze dat hier wel noemen, de laatste boerenlandvogels.
Ze krijgen hierbij volop steun van ‘hun’ boeren in de weide omgeving. Oorspronkelijk was dit land zeer drassige land waar de weidevogels zich goed thuis voelen. Volgens Hennie Schröder kan ‘Geesteren’, wanneer deze pilot slaagt, zomaar het grote voorbeeld in Nederland worden, dat intensieve landbouw tot zekere hoogte best samengaat met weidevogelbeheer. “Als het land maar goed nat kan blijven in het voorjaar tijdens het broedseizoen dan hebben onze weidevogels meer kans op overleven.”
De aantallen zijn al drastisch gedaald. Nu vinden de vrijwilligers met de warmtebeeldcamera van een drone in anderhalf uur vliegen 7 nesten van grutto’s, 2 van de veldleeuwerik en 1 van een wulp. “We vliegen nu elke dag met vrijwillige piloten het land in de omgeving van Geesteren af om nesten veilig te stellen, vaak vlak voordat de boer het land gaat bewerken.” Soms is dat wel 4 keer per voorjaar.
Voorzitter Hennie Schröder heeft maandagochtend (10-05-2021) om 10 uur laten zien hoe het nieuwe irrigatiesysteem werkt. Dit gebeurde op het weiland van de familie Kamphuis aan de Kotkampsweg in Geesteren. Boike Damhuis van Water4All uit Oldenzaal is de projectleider van dit unieke weiland-irrigatieproject. Samen met de Vogelwerkgroep Geesteren en meewerkende boeren worden maandag de druppelslangen gelegd.
Lokale politici en vrijwilligers onder wie lokale boeren waren uitgenodigd om aanwezig te zijn en zij willen voor de camera vragen beantwoorden over de innovatie. Volgens Hennie Schröder kan deze toepassingen misschien wel eindelijk eens het antwoord zijn op de steeds inkrimpende weidevogelstand. Bekijk het maar zo, een jaar met een dubbele neerslag kan zomaar eens een van de droogste jaren worden. Als door weersextremen, die wetenschappers al langer voorspellen, al het water in een kort tijdsbestek valt, is het mogelijk, dat toch alle gewassen verdrogen door watertekort. Alles moet op het juiste moment komen, en dat geldt in het bijzonder voor onze pasgeboren kuikens. En daar zal dit pilot project hopelijk aan bijdragen.